NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
حَفْصُ بْنُ
عُمَرَ
حَدَّثَنَا
شُعْبَةُ
عَنْ يَزِيدَ
بْنِ أَبِي
زِيَادٍ عَنْ
مِقْسَمٍ
عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
احْتَجَمَ
وَهُوَ
صَائِمٌ
مُحْرِمٌ
ibn Abbâs (r.a)'dan
rivayet edildiğine göre,
Rasûlullah (s.a.v.)
ihramda oruçlu iken hacamat aleti ile kan aldırmıştır.
İzah:
Buhârî, savm; Tirmizî,
savm; îbn Mâce, sıyâm; Nesâî, hac
Hadîs-i şerifte, Hz.
Peygamber'in hem ihramlı hem de oruçlu iken kan aldırdığı ifâde edilmektedir.
Şafiî ve Îbn
Abbilberr bu hadisenin,
veda haccı esnasında olduğunu kaydederler.
Hadîsteki ifâdeden,
Rasûlullah'ın, seferde iken oruçlu olduğu anlaşılmaktadır. Zira, yolcu olmadan
ihramlı olması mümkün değildir. Hz. Peygamber'in yolculuk esnasında nafile
oruç tutmayı hoş görmediği göz önüne alınarak bu hadîste bir müşkil olduğu
söylenmiştir. Hadîsin, Buhârî ve Ahmed b. Hanbel'deki rivayetlerinde,
"Rasûlullah (s.a.v.) oruçlu iken kan aldırdı. Rasûlullah ihramlı iken kan
aldırdı" denilmektedir. Bu rivayet hâdîsenin iki defa tekerrür ettiğine
delâlet eder. Buna göre Efendimizin, ayrı ayrı zamanlarda olmak şartıyla hem
oruçlu iken hem de ihramlı iken kan aldırmış olduğu ortaya çıkıyor. Bu rivayet
de üzerinde durduğumuz hadîsteki müşkîli kuvvetlendirmektedir.
Ancak yine Buhârî ve
Müslim'ce Hz. Peygamber'in sefer esnasında oruç tuttuğunu bildiren hadîsler
vardır. İşaret edilen hadîste "Aramızda Rasûlullah (s.a.v.) ve Abdullah b.
revâhâ'dan başka oruçlu olan yoktu" Duyurulmaktadır. Ebû Dâvud'da geçen
2365 numaralı hadîste de, Rasûlullah'ın, Mekke fethi seferinde, düşman
karşısında kuvvetli olmaları için ashabına oruçlarını açmalarını emredip
kendisinin ise, oruca devam ettiği bildirilmektedir.
Bu bâbîn ilk rivayeti
ile Bûhâri ve Müslim'deki haberlerden anlaşılmaktadır ki; Îbn Abbâs'ın bu
hadîsinin dört vechi vardır; Bunlar;
1. Hz. Peygamber
(s.a.v.) ihramda iken kan aldırmıştır. Bu, Buhârî ve Müslim'in rivayetleridir.
2. Efendimiz ,oruçlu
iken kan aldırmıştım. Bu, üzerinde durduğumuz babın ilk hadîsinde
görülmektedir.
3. Rasûlullah ayrı ayrı
zamanlarda olmak üzere hem oruçlu, hem de ihramlı iken kan aldırmıştır. Bu da
Ahmed b. Hanbel ve Buhârî'deki rivayettir.
4. Hem oruçlu hem de ihramlı
olduğu halde kan aldırmıştır.Bu da üzerinde durduğumuz rivayette görülmektedir.
Rivayet bu şekliyle; Tirmizî, İbn Mâce, Tahâvî ve Beyhâkî'de de mevcuttur.
Tirmizî bu hadîs için "hasen-sahîh" demektedir.
Ahmed b. Hanbel, Tavus,
Atâ, Saîd b. Cübeyr gibi İbn Abbas'ın ashabına göre, Hz. Peygamber'in kan
aldırırken oruçlu değil, sadece ih-râmlı olduğunu söyler.